Vergoeding planschade en nadeelcompensatie

Tot 1 januari 2024 kon een inwoner een verzoek om tegemoetkoming in de planschade aanvragen bij een gemeente. Dat kon iemand doen die van mening was dat er sprake was van een waardevermindering van een onroerende zaak of inkomensderving als gevolg van een besluit van het college of de gemeenteraad ten aanzien van een plan. Voor plannen (bestemmingsplannen) en vergunningen waarvan de wettelijke procedure voor 1 januari 2024 is gestart, blijft de huidige planschadeprocedure nog van toepassing.

Sinds de inwerkintreding van de nieuwe Omgevingswet op 1 januari 2024 heet deze tegemoetkoming geen planschade meer, maar nadeelcompensatie.

Voor wettelijke procedures die na 1 januari 2024 zijn gestart, zijn dus de regelingen van nadeelcompensatie van toepassing. Het gaat daarbij dan om omgevingsvergunningen, projectbesluiten, maatwerkvoorschriften en nieuwe regels/wijzigingen in het omgevingsplan.

Voor ‘oude’ bestemmingsplannen kunt u tot vijf jaar na het onherroepelijk worden van dit plan een verzoek tot tegemoetkoming in geleden planschade indienen bij de gemeente. Dit is om de eventuele waardedaling of het inkomensverlies financieel te compenseren.

U kunt zo’n verzoek pas indienen als het plan of besluit onherroepelijk is.

Verzoek tegemoetkoming planschade indienen

Voor ‘nieuwe’ planologische besluiten (die na 1 januari 2024 zijn gestart) kunt u tot vijf jaar na het onherroepelijk worden van dit besluit een verzoek om nadeelcompensatie indienen.

U kunt een verzoek om nadeelcompensatie indienen vanaf het moment van inwerkingtreding van een besluit.

Verzoek nadeelcompensatie indienen

Voorwaarden

Een onafhankelijke en deskundige commissie vergelijkt de planologische mogelijkheden op de planlocatie direct voor het besluit met de mogelijkheden direct na het besluit.

U komt mogelijk in aanmerking voor een tegemoetkoming van planschade of nadeelcompensatie als:

Uw woning/uw perceel in waarde gedaald is door de totstandkoming van een planologische maatregel
Uw inkomen gedaald is door een planologische maatregel
De schade niet te voorzien was op het moment dat u het gebouw of de grond aankocht
Er niet op een andere wijze al schadevergoeding verkregen is (bijvoorbeeld door onteigening)

Beoordelingscriteria

Betreft het een “normale maatschappelijke ontwikkeling die in de lijn der verwachtingen” lag, ook al bestond geen concreet zicht op de omvang, plaats en moment van realisatie?
Past de ontwikkeling in de ruimtelijke structuur van de omgeving?
Past de ontwikkeling in het door de gemeente gevoerde planologische beleid?
Wat is de afstand van de ontwikkeling tot de woning op het perceel?
Wat is de omvang van het door de ontwikkeling veroorzaakte nadeel?

Bijzonderheden

Er geldt volgens de oude en nieuwe wetgeving een ‘normaal maatschappelijk risico’. Onder de oude planschadewetgeving bedraagt dit eigen risico minimaal 2% van de waarde van het onroerend goed of van het bestaande inkomen, maar dit kan afhankelijk van de omgeving ook meer bedragen.

Voor nadeelcompensatie onder de nieuwe Omgevingswet is het normaal maatschappelijk risico vastgelegd op 4% van de waarde van het onroerend goed of van het bestaande inkomen.

Een planschadeprocedure duurt gemiddeld een half jaar tot een jaar.
Bent u het niet eens met de beslissing van de gemeente? Dan kunt u binnen zes weken bezwaar maken. Bent u het daarna niet eens met de uitspraak op uw bezwaar? Dan kunt u beroep aantekenen bij de rechtbank.

Drempelbedrag

Om uw verzoek om planschade of nadeelcompensatie in behandeling te nemen, moet u een drempelbedrag van € 250,- betalen aan de gemeente. Komt u na onderzoek van de commissie in aanmerking voor een vergoedbaar schadebedrag, dus een bedrag boven het geldende ‘normaal maatschappelijk risico’, dan krijgt u het drempelbedrag van € 250,- terug.